Zniesienie stanu epidemii – co to oznacza w podatkach?

Koniec stanu epidemii

W poniedziałek 16 maja Minister Zdrowia Adam Niedzielski podpisał rozporządzenie, w którym zamieniono stan epidemii na stan zagrożenia epidemicznego.

Jak podkreśla sam Minister – nie oznacza to zakończenia epidemii.

W jaki sposób zmiana ta wpłynie na system podatkowy?

Okazuje się bowiem, że wprowadzając różnego rodzaju „anty-covidowe” preferencje podatkowe uzależniono je od sytuacji epidemiologicznej. Konkretnie – od obowiązywania stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego.

Diabeł tkwi w szczegółach

No właśnie. Popatrzmy bliżej, jak wyglądają przepisy dla niektórych tych preferencji „anty-covidowych”. Generalnie można wyróżnić trzy grupy przypadków:

• preferencje miały charakter incydentalny bądź czasowy – ale nie powiązany z trwaniem stanu epidemii bądź zagrożenia epidemicznego (i już zniknęły z systemu podatkowego) – nim dziś nie będę poświęcał uwagi;
• odwołanie stanu epidemii kończy preferencję (niezależnie od wprowadzenia stanu zagrożenia epidemicznego) – po zakończeniu danego okresu rozliczeniowego (miesiąc, rok);
• odwołanie stanu epidemii nic nie zmienia – ponieważ równolegle wprowadzony został stan zagrożenia epidemicznego.

Popatrzmy zatem, z czym mamy do czynienia w przypadku poszczególnych preferencji.

Raportowanie schematów podatkowych (MDR)

Przepisy „tarczowe” (a konkretnie art. 31y ust. 1 ustawy z 2 marca 2020 r.) zawiesiły bieg terminów w zakresie raportowania schematów podatkowych.

W przypadku schematu podatkowego w rozumieniu art. 86a § 1 pkt 10 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa terminy, o których mowa w dziale III rozdziale 11a tej ustawy, nie rozpoczynają się a rozpoczęte podlegają zawieszeniu w okresie od dnia 31 marca 2020 r. do dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii ogłoszonego w związku z COVID-19, nie dłużej jednak niż do dnia 30 czerwca 2020 r.

Co zatem oznacza tu zmiana stanu epidemii na stan zagrożenia epidemicznego? W zasadzie nic. Bieg terminów raportowania MDR nadal jest zawieszony.

Jak już pisałem w newsletterze są dwie szkoły. Wedle pierwszej z nich – raportujemy na bieżąco, aby uniknąć „nawarstwiania się” tematów oraz problemu ze spamiętaniem szczegółów transakcji.

Druga szkoła zakłada, że skoro bieg terminów jest zawieszony, należy poczekać „do końca”. Argumentem może tu być nadzieja na zmianę / złagodzenie przepisów – szczególnie w związku z tym, że przepisy o MDR są obecnie badane zarówno przez polski Trybunał Konstytucyjny jak i unijny Trybunał Sprawiedliwości.

Prawo do skorzystania z ulgi IP BOX i B+R w trakcie roku podatkowego

Przepisy tarczowe (art. 52u ustawy o PIT i art. 38m ustawy o CIT oraz art. 52t ustawy o PIT i art. 38l ustawy o CIT) pozwalały na korzystanie z ulgi na działalność B+R oraz z ulgi IP BOX już w zaliczkach. Zasadą jest bowiem rozliczenie tych preferencji w zeznaniu rocznym.

Preferencja dotyczyła praw własności intelektualnej wykorzystywanych do przeciwdziałania Covid-19 (w przypadku IP BOX) oraz kosztów kwalifikowanych ponoszonych w celu opracowania produktów niezbędnych do przeciwdziałania Covid-19 (w przypadku ulgi B+R).

Co ciekawe, prawo do stosowania ulgi IP BOX w zaliczkach wygaśnie już z końcem maja 2022 r. (chodzi o dochody uzyskane w tym okresie), ale prawo do stosowania ulgi B+R w zaliczkach – dopiero z końcem 2022 r.

Odliczenie darowizn na wsparcie walki z Covid-19 (oraz darowizn przekazanych na rzecz placówek oświatowych)

Przepisami ustaw o podatkach dochodowych (art. 38g i 38p ustawy o CIT oraz art. 52n i 52x ustawy o PIT) wprowadzono szczególne odliczenie od podstawy obliczenia podatku darowizn przekazanych na przeciwdziałanie epidemii Covid-19 oraz darowizn sprzętu komputerowego na rzecz placówek oświatowych.

Co istotne odliczenie kwoty odpowiadającej wartości darowizny dokonanej w tym zakresie przysługuje, gdy została ona przekazana do końca miesiąca, w którym odwołano stan epidemii.

Tu mamy więc poważną zmianę. Od 1 czerwca taka darowizna nie będzie już korzystała z tych preferencji. Zegar więc tyka.

Jednorazowa amortyzacja środków trwałych

Uchylenie stanu epidemii zakończy byt ciekawej preferencji dotyczącej możliwości jednorazowej amortyzacji środków trwałych nabytych w celu produkcji towarów związanych z przeciwdziałaniem Covid-19 (art. 52s ustawy o PIT i art. 38k ustawy o CIT).

Preferencja ta dotyczy bowiem środków trwałych wprowadzonych do ewidencji środków trwałych i WNiP do końca miesiąca, w którym odwołano stan epidemii. Mamy zatem czas do końca maja.

Termin na złożenie zawiadomienia ZAW-NR

Chodzi o zawiadomienie o zapłacie należności na inny rachunek niż wykazany na tzw. białej liście VAT.

Artykuł 15zzn Tarczy przedłużył termin na złożenie tego zawiadomienia z 7 dni na 14 dni od dnia zlecenia przelewu. Termin jest przedłużony „w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii”. Nic się zatem na razie nie zmienia.

Podatek od przychodów z wynajętych budynków

Do końca miesiąca, w którym stan epidemii został odwołany obowiązuje zwolnienie z podatku od przychodów z budynków. Zasada ta wynika z art. 38ha ustawy o CIT oraz art. 52pa ustawy o PIT).

Oznacza to, że już od 1 czerwca 2022 r. zwolnienie to przestanie obowiązywać.

Podwyższenie limitów niektórych zwolnień w PIT

Artykułem 52l ustawy o PIT podwyższono limity zwolnień niektórych świadczeń otrzymywanych przez podatników. Preferencje te dotyczą świadczeń otrzymanych „do końca roku podatkowego, w którym odwołano stan epidemii”.

Będą zatem „działać” do końca 2022 roku.

Preferencje w zakresie ulgi na złe długi

W określonych przypadkach i pod pewnymi warunkami przepisy ustawy o PIT (art. 52q i 52w) oraz ustawy o CIT (art. 38i oraz 38o) pozwalają na modyfikację reguł ulgi na złe długi.

Chodzi o dwie różne sytuacje.

Po pierwsze o dłużników, którzy nie uregulowali świadczenia pieniężnego w odpowiednim terminie i z tego tytułu byliby zobowiązani do zwiększenia podstawy obliczenia podatku (w zaliczce oraz w rozliczeniu rocznym).

Po drugie, z preferencji mogą skorzystać wierzyciele, a polega ona na skróceniu terminu, po upływie którego wierzyciel może obniżyć podstawę obliczenia podatku w razie braku zapłaty świadczenia.

Kluczowym warunkiem stosowania zasad „tarczowych” jest zastrzeżenie, że dotyczą one roku podatkowego, „w którym obowiązywał stan epidemii”.

Uchylenie stanu epidemii sprawia zatem, że związane z ulgą na złe długi będą „działać” do końca 2022 roku.

Uproszczenia związane z certyfikatami rezydencji (art. 31ya Tarczy)

Zgodnie z ogólną zasadą certyfikat rezydencji nie zawierający okresu ważności może być uwzględniany przez płatnika tylko przez 12 miesięcy od dnia jego wydania.

Przepisy tarczowe (art. 31ya ust. 1) wprowadziły zasadę, zgodnie z którą jeśli ten 12-miesięczny termin upływa w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii – jego „ważność” wygasa dopiero po upływie 2 miesięcy po odwołaniu obydwu tych stanów.

Dodatkowo zezwolono na korzystanie z kopii certyfikatów rezydencji – znów – do czasu upływu 2 miesięcy od odwołania zarówno stanu zagrożenia epidemicznego jak i stanu epidemii (o ile informacje wynikające z przedłożonej kopii nie budzą uzasadnionych wątpliwości co do zgodności ze stanem faktycznym).

Trzecim uproszczeniem „tarczowym” było „zamrożenie” certyfikatów obejmujących 2019 bądź 2020 rok. Artykuł 31ya ust. 3 Tarczy pozwala na korzystanie z certyfikatów obejmujących te lata także w kolejnych latach – w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii oraz w okresie kolejnych 2 miesięcy po ich odwołaniu.

Taka konstrukcja przepisów pozwala na dalsze stosowanie preferencji, mimo uchylenia stanu epidemii.

Przedłużone terminy na wydanie interpretacji indywidualnej

W świetle art. 31g Tarczy do dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii przedłużono trzymiesięczny termin na wydanie interpretacji indywidualnej. Kontrowersyjny przepis – jak się wydaje, Dyrektor KIS nie prowadzi postępowania dowodowego, więc epidemia postępowaniom „interpretacyjnym” nie szkodzi tak jak „wymiarowym”. Na szczęście jednak faktyczne terminy wydawania interpretacji okazały się być krótsze (zbliżone do „standardowych” 3 miesięcy).

Tak czy owak – zamiana stanu epidemii na stan zagrożenia epidemicznego – nic nie zmienia.

Ceny transferowe

Ustawa tarczowa wprowadziła kilka ułatwień również w zakresie cen transferowych:

1. Przedłużenie terminu do złożenia informacji i oświadczeń dotyczących cen transferowych (art. 31z Tarczy) – przepisy incydentalne (terminy już minęły)
2. Zwolnienie z obowiązku posiadania oświadczenia przez podatników dokonujących korekty cen transferowych (art. 31z¹) – o ile korekta dokonywana jest za rok podatkowy lub w momencie, w którym na całym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obowiązywał stan zagrożenia epidemicznego lub stan epidemii.
3. Wyłączenie warunku nieponiesienia straty przez podmiot powiązany (art. 31z²) – warunku tego (pod pewnymi warunkami) nie stosuje się w roku podatkowym w którym na całym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obowiązywał stan zagrożenia epidemicznego lub stan epidemii.
4. Zmiana kręgu osób, które mogą podpisać oświadczenie o sporządzeniu lokalnej dokumentacji TP (art. 31z³) składane za rok podatkowy lub rok obrotowy lub w momencie, w którym na całym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obowiązywał stan zagrożenia epidemicznego lub stan epidemii.

Wniosek – „przekształcenie” stanu epidemii w stan zagrożenia epidemicznego generalnie nic tu nie zmienia.